خارش مقعد یا خارش آنی، یکی از علائم شایع بیماری‌های مختلف است. ممکن است فرد دچار سوزش، خارش، قرمزی یا درد در ناحیه مقعد شود. بسته به علت زمینه ای، پزشک می‌تواند داروی مناسب را تجویز کند.
خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد یک احساس تحریک شدید و التهاب در اطراف مقعد است. احساس خارش در مقعد یک علامت است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و به تنهایی یک بیماری نیست. در این وضعیت فرد تمایل تقریبا غیر قابل مقاومتی برای مالش یا خاراندن مقعد دارد، اما خاراندن و تحریک ناحیه باعث بدتر شدن شرایط می‌شود.
در این بین، مهم است که از خراشیدن ناحیه خودداری کنید. انجام این کار می‌تواند خارش را بدتر کند، زیرا می‌تواند با ایجاد زخم در پوست و در تماس با رطوبت منجر به تحریک بیشتر شود. پاک کردن بیش از حد مقعد پس از دستشویی و حمام نیز می‌تواند این تأثیر را داشته باشد.
اغلب، اجتناب از خاراندن محل می‌تواند به بهبود این عارضه کمک کند. با این حال، گاهی اوقات یک مشکل اساسی وجود دارد که نیاز به اقدامات پزشکی و درمان دارد.
دلایل خارش مقعد در کودکان و بزرگسالان
این معضل که در سنین مختلف اتفاق می‌افتد، از عوامل متعددی ناشی می‌شود که از جمله آنها می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- ابتلا به هموروئید یا بواسیر: بیماری بواسیر چیست؟ به به واریسی شدن عروق ناحیه مقعد گفته می‌شود. همچنین سایر بیماری‌های مقعدی مانند فیستول و شقاق نیز می‌تواند عامل این مشکل باشد.
- کرمک : از انواع انگل‌های پوست است که تخم خود را در اطراف پوست مقعد می‌ریزد. برای اطمینان میتوانید نوار چسبی را بر روی پوست مقعد بزنید و اگر صبح روز بعد تخم‌های سفیدی را بر آن مشاهده کردید، دچار کرمک هستید.
- لباس‌های نامناسب: استفاده از لباس‌های تنگ با الیاف مصنوعی می‌تواند باعث این مشکل شود، همچنین استفاده از لباس‌های ابریشمی‌که تمام مدت به پوست میچسبد عامل دیگری برای این عارضه است برای جلوگیری از این امر میتوانید، از پودرهای ضد خارش استفاده نمایید.
- یبوست: این مشکل باعث خروج مدفوع سفت و خشک شده و می‌تواند باعث خارش و التهاب مقعدی شود.
- خارش ورزشکار: این خارش در اثر ابتلا به نوعی قارچ پوستی در هوای گرم ایجاد می‌شود و بیشتر در ورزشکاران، افرادی که مدام در مجاورت با هوای گرم هستند و یا افرادی که در هوای سرد چندین لباس بر روی یکدیگر می‌پوشند شایع تر است.
- عفونت قارچی: این عارضه هم زنان و هم مردان را درگیر می‌کند و گاهی عفونت قارچی واژن به عفونت مقعدی می‌انجامد. برای پیشگیری از این عارضه باید این ناحیه را به طور کامل با آب بشویید.
- عفونت‌های مقاربتی (STI): خارش مقعد می‌تواند از علائم یک بیماری مقعدی مانند HPV، تبخال تناسلی، سیفلیس و سوزاک باشد.
- عفونت دیگری که می‌تواند باعث خارش مقعد شود اریتراسما است که توسط باکتری Corynebacterium minutissimum ایجاد می‌شود. علائم شامل پوسته پوسته شدن و قرمزی در ناحیه مقعد و ران است و بیشتر در افراد دیابتی و افراد دارای اضافه وزن رخ می‌دهد.
- موهای زیر پوستی: رشد موها در زیر پوست می‌تواند با خارش ناحیه مقعد همراه شود، برای پیشگیری از این امر لازم است، موهای زیر پوستی را از ته نزنید، ولی اگر مجبور به این کار هستید از کرم ضد خارش در اطراف پوست مقعد استفاده نمایید.
- تومور مقعد: از علت‌های کمتر شایع این عارضه ابتلا به تومور یا سرطان است.
- مشکلات گوارشی: ابتلا به مشکلات گوارشی نظیر اسهال مکرر، بی اختیاری در دفع و غیره از دیگر عوامل خارش در ناحیه مقعد به شمار می‌رود.
علائم خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد ممکن است با قرمزی، سوزش و درد همراه باشد. خارش و سوزش بسته به علت ممکن است موقتی یا پایدارتر باشد. علاوه بر خارش مقعد، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- سوزش
- درد
- قرمزی قابل مشاهده
- ورم
- زخم
اگر خارش همراه با برخی علائم دیگر بروز پیدا کند، باید حتما و در اولین فرصت برای بررسی علت به پزشک مراجعه کنید. علائمی‌که باید جدی بگیرید به شرح زیر است:
- خارش مقعد شدید یا مداوم است
- خونریزی مقعدی یا نشت مدفوع دارید
- به نظر می‌رسد ناحیه مقعد عفونی شده است
خارش مداوم مقعد ممکن است به یک بیماری پوستی یا سایر مشکلات سلامتی مرتبط باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.
خارش مقعد چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما یک معاینه فیزیکی برای شناسایی علل احتمالی خارش مقعد، مانند بررسی شرایط یا بیماری‌های پوستی انجام می‌دهد. آنها ناحیه پری مقعد شما را به صورت بصری بررسی می‌کنند و هرگونه تغییر در رنگ و بافت پوست، بثورات یا ضایعات را یادداشت می‌کنند.
ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است از شما سوالاتی بپرسد، از جمله:
- آیا شما از دارویی استفاده می‌کنید؟
- چند وقت یکبار مدفوع می‌کنید؟
- قوام مدفوع شما چقدر است؟
- چه نوع غذاهایی می‌خورید؟
- چه نوع نوشیدنی‌هایی می‌نوشید؟
- برای حمام از چه صابونی استفاده می‌کنید؟
- از چه نوع دستمال توالتی استفاده می‌کنید؟
- آیا معمولاً لباس زیر یا شلوار تنگ می‌پوشید؟
- آیا آلرژی غذایی دارید؟
اگر پزشک شما نتواند علت خارش مقعد شما را تعیین کند، یا اگر به درمان پاسخ ندهید، ممکن است شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.